Theo ghi nhận của VietNamNet ở thời điểm viết bài, sau 3 ngày mở bán, giá iPhone dòng 14 Pro ở các cửa hàng uỷ quyền của Apple tại Việt Nam đã có sự điều chỉnh giảm xuống từ 1-3 triệu đồng, so với thời điểm vừa bán ra. Tuy nhiên, mức giá có sự chênh lệch lớn giữa các hệ thống bán lẻ trong nước, đặc biệt là giữa các hệ thống lớn với các chuỗi còn lại.

Chẳng hạn, mức giá iPhone 14 Pro phiên bản 512 GB tại Di Động Việt và Minh Tuấn Mobile đang được bán giá 36.790.000 đồng, trong khi đó tại hệ thống TopZone của Thế Giới Di Động và FPT Shop có giá 38.990.000 đồng, chênh lệch lên đến 2,2 triệu đồng. Cá biệt hơn, phiên bản này CellPhone S đang bán giá 39.990.000 đồng, khiến cho mức giá chênh lệch lên tới 3,2 triệu đồng. Trong khi đó, thời điểm mở bán, phiên bản này có giá 40.990.000 đồng ở hầu hết các đại lý.

Ở phiên bản 128 GB, giá tại Minh Tuấn Mobile đang được niêm yết 28.990.000 đồng, tiếp đó là Di Động Việt 29.490.000 đồng, FPT Shop 29.990.000 đồng, CellPhone S 30.490.000 đồng và TopZone là 30.990.000 đồng. Hiện phiên bản này nhiều nơi đã hết hàng và đang nhận đặt trước, sẽ trả hàng vào đợt 2 là ngày 24/10 sắp tới.

Tương tự với phiên bản 256 GB, Di Động Việt đưa ra mức giá “sốc”, khi đang niêm yết là 30.790.000 đồng, trong khi đó Minh Tuấn Mobile, FPT Shop và TopZone là 32.990.000 đồng, CellPhone S có giá 33.490.000 đồng. So với thời điểm bán ra với giá 34.990.000 đồng ở tất cả các hệ thống, Di động Việt đã giảm giá dòng này tới 4,2 triệu đồng.

Ở phiên bản 1 TB, mức giá chênh lệch không đáng kể, khi Minh Tuấn Mobile đang bán giá 41.490.000 đồng, Di Động Việt 41.590.000 đồng, FPT Shop, CellPhone S và TopZone cùng có giá niêm yết là 43.990.000 đồng. 

Theo đại diện một cửa hàng bán lẻ cho biết, sở dĩ có mức giá chênh lệch như trên là do Apple không đưa ra mức giá giới hạn chung, chính vì thế, tuỳ vào việc lời ít hay lời nhiều trên một dòng sản phẩm, mà mỗi hệ thống sẽ đưa ra mức giá khác nhau. Các hệ thống sẽ tự cân đối mức giá giữa các dòng, thêm các hình thức khuyến mãi, để làm sao cho khách hàng có lợi nhất khi mua sản phẩm của mình.

Và hiện nay, với việc các hệ thống bán lẻ đều là cửa hàng uỷ quyền của Apple, các chính sách chăm sóc khách hàng và bảo hành sản phẩm hiện tại đều theo chuẩn chung được hãng đưa ra, vì thế việc người dùng mua iPhone 14 series ở bất kỳ hệ thống nào cũng là như nhau.

Bản giá iPhone 14 Pro tại các cửa hàng bán lẻ uỷ quyền của Apple tại Việt Nam

Lê Mỹ

Đối với ngành công nghiệp thiết kế bán dẫn, Chính phủ có chính sách ưu đãi có thể xem là cao nhất trong các ngành công nghệ, nhưng vẫn chưa phát triển do thiếu chiến lược lâu dài.

Trước đó, Phó Cục trưởng dẫn số liệu cho thấy ngành công nghiệp công nghệ thông tin & truyền thông có tốc độ phát triển 7-9% trong 10 năm nay. Trong năm 2021, doanh thu ngành này đạt 150 tỷ USD. Tốc độ phát triển như vậy là tích cực, song Việt Nam không đóng góp nhiều trong chuỗi giá trị này.

Chẳng hạn, có hơn 90% phần mềm cá nhân trong nước thuộc các công ty nước ngoài, 60-70% phần mềm chuyên dụng cũng thuộc thương hiệu quốc tế. Sản phẩm phần cứng cá nhân, gần như 99% không thuộc doanh nghiệp trong nước.

Trong bối cảnh đó, những yếu tố vĩ mô tại Việt Nam đang đặt ra nhiều vấn đề. Chẳng hạn, dân số già hoá rất nhanh, các ưu thế về dân số và lao động phổ thông dồi dào sẽ không còn nữa. 

Trong 5-10 năm tới, những yếu tố cạnh tranh hiện tại của thị trường trong nước để doanh nghiệp nước ngoài đầu tư sẽ không còn. Như vậy, Việt Nam cần tự chủ về nhiều ngành công nghiệp, trong đó có ngành vi mạch bán dẫn.

Ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng ban quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM, cũng đưa ra quan điểm tương tự về việc tự chủ ngành vi mạch bán dẫn.

Chính phủ hiện có nhiều chính sách về tự chủ kinh tế, nhưng ông Thi cho rằng, không thể tự chủ kinh tế nếu không tự chủ công nghệ. Muốn vậy, cần phải tự chủ về vi mạch.

Việt Nam không thể tham gia toàn bộ hệ sinh thái này, song cần tham gia tích cực và nắm giữ vai trò quan trọng, nắm được cán cân đàm phán quyết định trong ngành.

Tại Khu công nghệ cao TP.HCM, nhà máy sản xuất chip của Intel đóng góp tới 70% sản lượng đóng gói chip toàn cầu của hãng này, cho thấy vai trò của nhà máy tại Việt Nam rất quan trọng. Song Trưởng ban quản lý Khu công nghệ cao cho rằng, năng lực nội sinh về vi mạch bán dẫn tại Việt Nam còn yếu, thiếu doanh nghiệp trong nước tham gia vào cả hệ sinh thái.

Thiếu chiến lược vĩ mô và nhân sự chất lượng cao

Đại diện Cục CN-CNTT&TT, ông Bùi Bài Cường - chuyên viên chính phụ trách mảng vi mạch bán dẫn - nêu một số cơ hội, thử thách, và các đề xuất để phát triển ngành này tại Việt Nam.

Ông Cường cho hay, chính phủ các quốc gia Đông Nam Á như Malaysia, Indonesia, Singapore đều có chính sách tham gia sâu vào ngành vi mạch bán dẫn. Do đó Việt Nam cần có chính sách ở tầm vĩ mô tương tự để tạo cơ sở cho ngành phát triển.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 5.000 kỹ sư ở mảng vi mạch bán dẫn, song rất thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao. Ngoài ra, hầu như không có doanh nghiệp Việt sản xuất chip.

Thị trường trong nước có nhiều lợi thế để phát triển ngành. Chẳng hạn, dân số Việt Nam đạt gần 100 triệu, quy mô đủ lớn. Chính phủ cũng có chính sách chuyển đổi số, tạo tiền đề cho nhiều ngành công nghệ phát triển. Bên cạnh đó, sự tham gia của các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam cũng góp phần tạo hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, Việt Nam có vị trí địa lý phù hợp, quan hệ đối tác tốt với các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc. Xu hướng Mỹ bắt đầu xem trọng thị trường Đông Nam Á trong chuỗi cung ứng cũng tạo cơ hội lớn cho Việt Nam.

Ngoài ra, Việt Nam có lực lượng kỹ sư tiềm năng, có nguồn nguyên vật liệu sản xuất chip cũng có thể khai thác trong ngắn hạn.

Nhiều cơ hội nhưng nước ta cũng đối mặt nhiều thách thức. Trước tiên, Việt Nam thiếu một kế hoạch phát triển công nghiệp chip ở tầm quốc gia, dẫn đến thiếu sự hỗ trợ của chính phủ về một chiến lược bài bản. 

Việc huy động và kết nối doanh nghiệp, các chuyên gia trong và ngoài nước trong lĩnh vực này vẫn chưa hiệu quả.

Thị trường đang phụ thuộc 100% chip nước ngoài, do đó sẽ rất khó tự chủ trong quá trình chuyển đổi số trong tương lai.

Ngoài ra, Việt Nam sẽ phải đối mặt với cạnh tranh từ các nước trong khu vực.

Quan trọng nhất, lực lượng nhân sự chất lượng cao tại Việt Nam còn thấp. Đặc biệt thiếu những tổng công trình sư có khả năng dẫn dắt một quy trình trong ngành vi mạch bán dẫn.

Từ những thách thức trên, đại diện Cục CN-CNTT&TT đề xuất xây dựng một một ngành công nghiệp bán dẫn tự chủ, nhằm tự chủ về chuyển đổi số, đảm bảo an ninh quốc gia.

Tiếp đến, cần hợp tác song phương và đa phương vì xu hướng thế giới đang hình thành nhiều mối quan hệ tương tự. Cũng cần tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài nhằm tạo nền tảng cho nền công nghiệp.

Quan trọng hơn nữa, cần có chính sách phát triển nhân lực chất lượng cao, vì ngành này đòi hỏi rất lớn về trình độ chuyên môn. Trong đó, cần tập trung đào tạo, chú trọng khả năng trải nghiệm thực tế cho người học.

Tại hội thảo này, các doanh nghiệp nêu một số ý kiến đóng góp. Trong đó, do thiếu hệ sinh thái sản xuất, nên Việt Nam có thể chọn tham gia thiết kế vi mạch. Bên cạnh đó, sản phẩm sản xuất phải cực kỳ thực tế thì mới bán được cho thị trường. Ngoài ra, các doanh nghiệp lớn trong nước như Viettel, VNPT, FPT và CMC đều đã tham gia lĩnh vực chip, và chú trọng phát triển thị trường ngách, nhằm tránh đối mặt với các đối thủ lớn.

Hải Đăng